VÌ SAO GỌI LÀ: HINDU (ẤN ĐỘ)

MỘT SỐ CHÚ GIẢI CHO ẤN ĐỘ HỌC TIẾNG VIỆT

GLOSSARY FOR VIETNAMESE INDOLOGY

VÌ SAO GỌI LÀ:  HINDU (ẤN ĐỘ)

Danh từ “Hindu” (Hán Việt: Ấn Độ) có nguồn gốc từ thời Vedic (1500-600BC) với cụm từ Vedic Sanskrit: Sapta Sindhavas – vùng đất của bảy nhánh sông Sindhus (Indus); bao gồm Đông Afghanistan, Kashmir và Punjab. Đây là quê hương của những người tự gọi mình là Arya (người quý phái, tuyệt hảo). Sau này những xứ bên ngoài gọi những người sống ở vùng đất của bảy nhánh sông Sindhus là: Sindhus. Tiếng Ba tư cổ (Old Persian) biến Sindh thành Hind và từ Hindus đã thay thế Sindhus để chỉ người sống ở vùng sông Indus, và vùng ấy gọi là Hindustan theo tiếng Ba tư. Hindus và Hindustan càng được củng cố trong lịch sử và địa lý sau khi Hồi giáo xâm chiếm và cai trị Ấn Độ từ thế kỷ 13.

NHẠC THẦN DU LÃNG GANDARVA VÀ CHIẾC SARANGI

  

Huyền thoại Ấn độ kể rằng Indra (Đế Thích, vua của cõi trời) luôn có một vị thần đi theo hầu nhạc, gọi là Nhạc Thần. Vị thần này còn có tên khác là Hương thần vì chỉ sống bằng mùi hương đồng thời thân thể cũng tỏa ra hương thơm kỳ lạ. Tên của vị thần này là Gandarva, Hán dịch là Càn Thát Bà, là một trong Thiên Long Bát Bộ mà Kim Dung mượn ý để sáng tác nên tuyệt phẩm nhất nhì của ông.

Ngày trước mình đọc huyền thoại cứ nghĩ rằng Càn Thát Bà là tiên , là thần thánh không phải người phàm, phiêu diêu thoát tục, không bao giờ có thực. Mình lầm.

Khoảng năm 2006, mình ở trọ tại khu vực ngoại ô Tokha của Kathmandu-Nepal, cửa ngõ đi vào vùng núi phía Tây Bắc thủ đô. Một trưa hè nọ, trải đệm ngoài ban công nằm lơ đãng thả hồn theo những nắm mây trời trắng bông trôi bảng lảng trên trời cao bỗng nghe tiếng réo rắt của một nhạc cụ dây hòa quyện một giọng hát dày dạn phong sương. Nhạc hay quá, mình nằm im nhắm mắt lại mà thưởng thức. Đến khi giật mình vì cảm thấy tiếng nhạc rời xa, bật ngồi dậy thì chỉ thấy một bóng người khuất dần trong ngõ hẻm quanh co.

Mình bắt đầu tò mò và dò hỏi. Đến khi phát hiện ra sự thực thì suýt nhảy cẫng lên mừng rỡ. Ở Nepal, nhất là vùng núi, có một giai cấp gọi là Gandarva (Càn Thát Bà) chuyên lang thang chơi nhạc và sống bằng sự hảo tâm của mọi người. Quả đúng thật là vị thần chơi nhạc và sống bằng hương của Đế Thích trong huyền thoại.

Một Càn Thát Bà chính hiệu